بذر کنگرفرنگی یا آرتیشو سبز

معرفی آرتیشو سبز یا کنگر فرنگی | Artichoke :

• آرتیشو یا کنگر فرنگی با نام علمی "Cynara scolymus" که خاستگاه و بومی جنوب اروپا و کناره مدیترانه می باشد و در ایران به کنگر فرنگی معروف است و در منابع طب سنتی ایرانی ارده شاهی نیز نامیده می شود.
• کنگر فرنگی یا آرتیشو گیاهی است علفی که در ایران نیز پرورش داده می‌شود و در طب جدید عصاره ان به صورت آمپول یا قطره بنام کوفیتول تجویز می‌شود.

•  قسمت قابل مصرف این گیاه غنچه ی آن بوده که در ظاهر همانند میوه ی کاج بوده و قبل از شکوفایی برداشت می شود و مورد مصرف گوناگون قرار می گیرد.
• کنگر فرنگی در جهان بیشتر به صورت آب پز استفاده می شود و در تهیه برخی خورشت ها و پیتزا ها استفاده می شود.
• بذر گیاه ارتشیو یا کنگر فرنگی در اکثر مناطق قابل کاشت می باشد، البته مناطقی که زمستان ملایم تری دارند برای کاشت مناسب تر می باشد.
• از این گیاه برای انواع ترشی، استفاده در سالاد، استفاده در پخت و پز غذا خصوصا در پیتزا و لازانیا می توان استفاده کرد. جهت خرید بذر سبزیجات به فروشگاه بذر گل و گیاه نازبو مراجعه کنید.
• قسمت برگ و قلب یا همان وسط آرتیشو مورد استفاده قرار می گیرد. میتوانید آرتیشو رو آب پز کنید و بعد آنرا از وسط برش داده و با سرکه یا آب لیمو میل نمایید.
• کنگر فرنگی یکی از بهترین سبزیجات برای کبد های چرب می باشد ارتیشو کبد رو تمیز کرده و از جمع شدن چربی در آن جلوگیری می کند.
• دارای ارزش غذایی بالا و سرشار از ویتامین C و سدیم ، پتاسیم ، کلسیم و فسفر می باشد.
• دمای لازم برای کشت این بذر ۱۸ تا ۲۶ درجه سانتی گراد و دوره آن یکساله هست.
• خاک مناسب کشت بذر آرتیشو غنی با زهكش خوب و اسیدیته ۶/۵ تا ۸ می باشد.
• کشت بذر در گلخانه و یا شرایط کنترل شده ۸ تا ۱۲ هفته قبل از آخرین سرمای بهاره یا کشت مستقیم بعد از آخرین سرما هست.
• نیازمند به نور کامل خورشید جهت رشد می باشد.
• مدت زمان جوانه زنی بین ۲ تا ۳ هفته می باشد.
• از کنگر فرنگی برای پختن خورشت ، سوپ و بصورت سرخ شده نیز می توان مصرف نمود.
• ۳۰ تا ۱۰۰ گرم شیره تازه برگ کنگر فرنگی را گرفته با مقداری شربت مطبوع مخلوط نموده صبح و ظهر و شب هر دفعه قبل از هر غذا، یک سوم آن را تناول نمایید همچنین، در ایتالیا، این گیاه سبزی اصلی پیتزا چهار فصل در فصل بهار است.

نحوه کاشت آرتیشو:

• معمولا بذر گیاه آرتیشو سبز را در مناطق سردسیر و معتدل اوایل بهار و در در مناطق گرمسیر در اوایل پاییز می کارند
• برای کاشت بذر آرتیشو از یک خاک غنی دارای زهکشی خوب استفاده کنید. از کمپوست های با کیفیت مناسب برای کاشت بذر نیز میتوان استفاده نمود
• 6 تا 8 هفته قبل از پایان سرما بذرها را در سینی نشا یا گلدان بکارید.
• بذر آرتیشو را به عمق 1.5 سانتیمتر در خاک قرار دهید. دمای مناسب برای جوانه زنی بذر آرتیشو 18 تا 26 درجه سانتیگراد است.
• در این دما بذرها 2 تا 3 هفته ای جوانه میزنند. تا زمان جوانه زنی خاک را مرطوب نگه دارید.
• نهال ها را بعد از رفع سرما به زمین منتقل کنید. یک مکان دارای آفتاب کامل یا سایه-آفتاب برای کاشت آرتیشو انتخاب نمایید. • فاصله بین نهال های آرتیشو را 60 تا 90 سانتی‌متر در نظر بگیرید.
• بذر آرتیشو را میتوان بعد از رفع سرما (زمانی که دمای خاک حداقل 15 درجه سانتیگراد است) به طور مستقیم در زمین کاشت. • قبل از کاشت باید خاک را به عمق 20 سانتی‌متر با کمپوست مخلوط کرد. گیاه آرتیشو در طول تابستان ممکن است دچار خشکی و پژمردگی شود و همچنین در طول زمستان نیز خاک اشباع از آب می‌شود و باعث پوسیدگی ریشه میگردد.
• اضافه کردن کمپوست باعث می‌شود خاک در طول تابستان مرطوب بماند و در طول زمستان به زهکشی خاک کمک میکند.
• در مناطق گرم میتوان بذر آرتیشو را در پاییز نیز کاشت. بعد از کاشت آرتیشو و شروع رشد آن، ماهی یک بار به گیاه کود دهید. کود های مایع مخصوص سبزیجات مناسب هستند.
• در سراسر فصل رشد، خاک باید مرطوب نگه داشته شود. برای تشویق گیاه به رشد بیشتر میتوان هر دو هفته یک بار به خاک یک کود با پتاسیم بالا (که اغلب کود پتاس نامیده می‌شود) داد.
• مواظب علفهای هرز باشید و آنها را از آرتیشو دور نگه دارید. حلزون ها میتوانند به گیاه آرتیشو آسیب برسانند و برگهای جوان گیاه را از بین ببرند.
•  قارچها هم باعث ایجاد سوختگی روی برگهای مسن تر میشوند. حلزون ها را میتوان به وسیله طعمه و یا تله به دام انداخت.
• اگر فقط چند برگ توسط قارچ دچار سوختگی شده باشد میتوان آنها را از بوته جدا کرد ولی اگر میزان آلودگی زیاد باشد باید از قارچ کش مانند قارچ کشها حاوی روغن استفاده کرد.
• هر ساقه آرتیشو چندین جوانه گل تشکیل میدهد و بالاترین جوانه زودتر رسیده می‌شود. جوانه های گل زمانی که کاملا سفت شده باشند و قطر آنها حداقل 7 سانتی‌متر شده باشد، قابل برداشت هستند.
• اگر جوانه ها خیلی دیر برداشت شوند، شروع به باز شدن میکنند و لطافت خود را از دست میدهند و سخت و چوبی میشوند. جوانه های باز غیر قابل خوردن هستند اما یک گل بنفش بزرگ و جذاب تولید میکنند.

برداشت آرتیشو : • گل ها را به صورت غنچه (قبل از باز شدن گلها) قابل برداشت هستند برداشت آرتیشو ، در دوره محدودی تا اوایل پائیز انجام می گیرد . • نهنج این گیاه خوراکی بوده و چون گوشتی است با ارزش ترین قسمت گیاه میباشد و عمل برداشت غنچه ها قبل از آنکه نرم و یا فیبری شوند، صورت میگیرد. • هنگام برداشت محصول باید سعی نمود ۵ سانتی‌متر از ساقه با گل همراه باشد.
خواص کنگر فرنگی : • چربی و کالری کمی دارد • حاوی فیبر غذایی است • آرتیشو منبع ویتامین است • کلسترول را کاهش میدهد • منبع خوبی از آنتی اکسیدان ها است • التهاب و عفونت را از بین میبرد • سلامت استخوانها را بهبود میدهد مضرات آرتیشو : افرادی که دچار سنگ کیسه صفرا هستند نباید آرتیشو مصرف کنند به خاطر این که این ماده غذایی باعث مسدود شدن مجاری صفرایی می‌شود. افرادی که روده حساسی دارند نیز نباید در مصرف آرتیشو زیاده روی کنند به خاطر این که باعث نفخ و گاز معده می‌شود.

طریقه مصرف آرتیشو : آرتیشو دارای طعم شیرین، آجیل- مانند است. این گیاه خوراکی خاردار است و قبل از پختن و آماده کردن آنها برای سرو باید حتما تمام خارهای آن را جدا کنید و از بین ببرید. برای طبخ آرتیشو، ابتدا باید آن را خوب بشویید. پایین ساقه را از روی سبزی جدا کنید و پوست بیرونی لایه خارجی برگهای نزدیک به ساقه را بکنید. سر هر آرتیشو را جدا کنید. از یک چاقوی تیز استفاده کنید و حدود دو و نیم سانتیمتر از سر تیز هر آرتیشو را جدا کنید. برای جدا کردن نوک های تیز مجموعه برگهای بیرونی این گیاه، از یک قیچی استفاده کنید. دقت کنید که حتما لبه های برگها را پس از حذف نقاط زبر و تیز لیمو بزنید برای اینکه از قهوه ای شدن آرتیشو جلوگیری کنید. برای جلوگیری از آسیب به دهان و گلو هنگام مصرف این گیاه خوراکی، هر گونه خاری که برای شما قابل مشاهده است را از بین ببرید. برای مصرف کل آرتیشو یا بخشی از از آن، برگها را جدا کنید، و آنها را در کره ذوب شده، سس مایونز یا سس فلفل هالاپینو یا سس دیگری که خودتان دوست دارید، غوطه ور کنید. به منظور جدا کردن بخش نرم این گیاه خوراکی، برگهای زیر آن را جدا کنید. هنگامی‌ که برگ از سبزی جدا می‌شود، قسمت گوشتی در معرض دید قرار میگیرد. این قلب آرتیشو است که شما میتوانید به قطعات ریز برش بزنید و مصرف کنید یا به یک دستور غذا اضافه کنید و آن را برای به خانواده و دوستان تان سرو کنید. همچنین آرتیشو را اغلب به همراه سالاد مصرف می کنند. هم بصورت خام و هم آب پز، قبل از مصرف ابتدا آرتیشو را با کارد به دو نیم تقسیم کرده و درون آب قرار می دهیم تا شن و خاکی که لای آن قرار دارد از آن خارج شود و سپس اقدام به مصرف آن به صورت خام و پخته می نماییم.